فیلم چپ راست؛ کمدی شکستخورده سیاسی
فیلم چپ راست؛ کمدی شکستخورده سیاسی
نویسنده: منا محمدنژاد
«چپ، راست» فیلمی در ژانر کمدی سیاسی به کارگردانی حامد محمدی و تهیهکنندگی منوچهر محمدی، محصول سال ۱۳۹۸ است. این فیلم که در دیماه ۱۴۰۱ در سینماها اکران شد، مدت زیادی را در فرآیند گرفتن مجوز اکران سپری کرد.
این فیلم روایت دو خانواده با تضادهای عقیدتی و سیاسی است که در موقعیتی طنزآمیز قرار میگیرند.
از بازیگران «چپ، راست» که سبقه بازی در فیلمهای کمدی را در کارنامه خود دارند میتوان به رامبد جوان، پیمان قاسمخانی، ویشکا آسایش و سروش صحت اشاره کرد.
صحنه ابتدایی فیلم که با مناظره سیاسی بشیر کشاورز (رامبد جوان) و اصلان دهقان (پیمان قاسمخانی) آغاز میشود؛ شروعی مناسب و گیرا برای یک کمدی سیاسی است و اگر ریتم کوبنده و منحصربهفرد این میزگرد در همه اثر به یکسان رخ مینمود، چه بسا مخاطب با یک اثر سینمایی کمدی سیاسی چالشبرانگیز و چشمگیر روبهرو میشد.
گزینش نامخانوادگیهای «کشاورز» و «دهقان» و اسامی «بشیر» و «اصلان» بیشک تعمدی است که ریشه در این تفکر دارد که جناحهای سیاسی همریشه بوده و مسقطالرأس یکسانی دارند اما گزینش نام «چپ، راست» برای اثر، به نظر به کلیت آن، برچسب حرکت در سطح را الصاق میکند و گویی سازنده فریاد سر میدهد که آیا کسی هست که نداند من از چه میگویم؟!
در پی چالشهای سالهای گذشته بین دو جناح چپ و راست، فیلم سه سال پیش به اتمام رسید ولی در حال و هوای امروز که این تضادها به کمترین میزان خود در عرصه سیاست رسیده است، روی پرده رفت تا نتواند تاثیری را که در جستجوی آن بود، کسب کند.
عدم موفقیت فیلم تنها در انتشار دیر و دور از بستر واقعی خود خلاصه نمیشود، بلکه اغراق در پوشش و طرز تفکر و بیان بازیگران نیز تا حد زیادی باورناپذیر بوده و بر ملال بیننده میافزاید؛ برای مثال، حضور در توالت درحال مصاحبه یا ترشی درست کردن مرد درحالی که همسرش نماینده مجلس است، آن هم نماینده مجلسی که ظاهری کاملاً خلاف آنچه مخاطب از نمایندگان زن دو جناح در مجلس دیده است.
با کمی خلاقیت، همین ترشی انداختن دهقان و ارائه راهکار برای گرمی خوردن ازسوی کشاورز میتوانست با خلق موقعیتهای برجسته پیدرپی ارجاع جذابی به خلقوخوی حاکم بر جناح راست داشته باشد.
شوخیهای کلامی آبکی و خام، سینمای خاموشی را برای یک فیلم کمدی با بازیگران نامدار میسازد و گویی مخاطبان سوار بر سورتمهای در سراشیبی تندی پیش میروند و آنچه نصیبشان میشود چیزی نیست جز سوز و سرما. بیشک تأمل بیشتر در کاربرد تیکههای خندهدار میتوانست «چپ، راست» را با اقبال بیشتری روبهرو سازد.
درهرحال لکنت کشاورز، نماینده گروه راست، خودآگاه یا ناخودآگاه عنصری است که میتواند کفه ترازو را به یک سمت سنگین سازد و جهتگیری عوامل را به چپ متمایل نشان دهد.
همچنین بیکاری هر دو طرف فیلم و فقط مصاحبه و نسخهپیچی برای مملکت و کار کردن همسرانشان که گویی تلاشی برای گریز از بازبینی و سانسور است.
در هر حال، راست در فیلم مذکور، راستی سنتی، بیمنطق، انعطافناپذیر و الکن نمایش داده میشود و چپ در «چپ، راست»، بیکاره و سطحی است که درعین حال با دنیای خارج ارتباط بهتری دارد.
قهرمانان زن، بهویژه شخصیت زن نماینده مجلس جناح چپ با تکرار تهدید در گونی کردن دیگران، دیرفهمی و همچنین افتخار به بارداری اساسا بیش از دارا بودن حماقتی که لازمه شکلگیری شخصیت در ژانر کمدی است، با بازی ضعیف ویشکا آسایش در این نقش به حماقتی زنستیزانه تبدیل میشود.
گفتنی است ضعف در بازی تکتک بازیگران «چپ، راست» خود در عدم اقناع مخاطب تاثیر انکارناپذیری دارد.
حضور ستاره اسکندری و مونا فرجاد و برملا شدن راز و شروع تعلیق داستان و همینطور تغییر شغل آنها همه و همه نقطه ضعف فیلمنامه است که باعث شده ضعف به همه داستان و حتی بازی بازیگران تسری یابد.
در پایان میتوان گفت در جامعه امروز ما که چالشهای سیاسی و کشمکشهای جناحی بر سر هر مسئله کوچک یا بزرگی رخ مینمایانند، جای خالی کمدی سیاسی به دلایلی همچون ناسازواری، خودحقپنداری و انتقادناپذیری حتی با زبان نرم طنز و در نتیجه قرار دادن سرعتگیرهایی با ارتفاع زیاد در مقابل تولید چنین آثاری بسیار مشهود است.
پایان
برای مطالعه نقد و بررسی سایر فیلمهای کمدی اینجا کلیک کنید.