سریال شبکه مخفی زنان؛ جنگ های پیدا و پنهان زنان
سریال شبکه مخفی زنان؛ جنگ های پیدا و پنهان زنان
نویسنده: منا محمدنژاد
«شبکه مخفی زنان» نامی دوپهلو برای یک درام تاریخی به کارگردانی افشین هاشمی که از تابستان ۱۴۰۱ در نمایش خانگی منتشر شده است و قسمت‌های متعدد آن جمعه‌ها در معرض دید بینندگان قرار می‌گرفت.
پس از پخش قسمت بیستم سریال شبکه مخفی زنان در روز جمعه نهم دی‌ماه ۱۴۰۱، توزیع این سریال متوقف شد و این سریال طنز چند ماهی در سکوت از فهرست پخش جا ماند.
«شبکه مخفی زنان» که روزگاری پرتضاد را در فرهنگ و اجتماع به تصویر می‌کشد، جدالی آشکارا میان سنت‌پرستی و مدرنیته‌زدگی را به نمایش می‌گذارد؛ سال ۱۳۱۰ پر از مردانی مستفرنگ در ساختار متجمل، زنانی در گیرودار چالش‌های کهنه نظام مندرس، جامعه‌ای زیر یوغ دیکتاتوری رضاخانی و تجدد خالی و دور از معنا با پوسته‌ای نازک که با ریاست سرلشکر آیرم به‌شدت مورد هجوم واقع می‌شود.
ناموزونی و عدم تناسبی که تلاش می‌شود با آن چالش طنزآلودی را به نمایش بگذارند حضور و انتصاب میرزا محمود زنبورکچی با بازی سیامک انصاری است که پیشتر نقش اول بسیاری از آثار طنز را ایفا کرده بود ولی در این نقش از کلیشه همیشگی قربانی و ستم‌دیده با نگاهی خیره به دوربین به مردی زنباره و فرنگی‌مآب با چهار همسر تبدیل می‌شود.
عاشقانه‌هایی بی‌جان با کلیشه‌هایی رقیق مانند دختر زنبورکچی و جوانک لاغراندام کارگردان تئاتر و خود زنبورکچی با دلبرجان در سریال جریان می‌یابد.
حضور سرزده شخصیت‌های سیاسی، فرهنگی، علمی و بعد غیبت همیشگی آنان در دالان‌های تاریکخانه تاریخ از زوایای جذاب این سریال است.
«ایران تیمورتاش» در نمایی کوتاه از دل تاریخ کت‌واک‌کنان بیرون می‌آید و ما را بر آن می‌دارد تا به خاطر بیاوریم او برای انتقام قتل پدرش چگونه مبارزه کرد و پیروز شد یا پرفسور حسابی می‌آید و از تأسیس انجمن فیزیک ایران می‌گوید، همچنین بازیگران و خوانندگان زن به تصویر کشیده می‌شوند و «رضا کمال»، کارگردان شاعر و نمایشنامه‌نویس نام‌آور دهه ۲۰ که در زیر بار فشار سانسور تاب نیاورد و انتحار کرد.
یکی دیگر از ویژگی‌های دلبرانه این سریال که برخی آن را ضعف دانسته‌اند، استفاده از زبانی است متعلق به ابتدای قرن گذشته که لحن تاریخی و حوادث زمانه خود را بازگو کرده و به نمایش می‌گذارد.
همچنین حکومت فرانسه و زبان فرانسوی در میان اقشار تحصیلکرده به نوعی فرد را وامی‌دارد تا در امروز، تحصیلکرده‌های انگلوفیل را مابه‌ازای آن بداند.
در این میان، تم اصلی داستان که به سخره گرفتن رویکردهای فمنیستی رایج در دهه ۲۰ بود، در کنار تیرگی وضعیت زنان در گیرودار مبارزه با خرافات و عرف سنتی مندرس نوعی نفرت از وضعیت را در ذهن بیننده به همراه می‌آورد که در کنار جذابیت‌های کلامی و نوستالژی قرار می‌گیرد.
مردهای چند زنه که برخی به امید داشتن پسر یا پسرهای بیشتر به امید واهی باقی ماندن نام‌خانوادگی مبادرت به ازدواج‌های بی‌شمار و گاهی پنهانی می‌کردند و اجبار استفاده از کلاه پهلوی نیز در کنار دیگر مظاهر این زمانه مرتبا مورد نقد قرار می‌گیرد.
زمان و مکان سریال پر از تضادها و تناقض‌هایی است که هر زمان گذاری در ذات خود حاوی آنهاست. سریال «شبکه مخفی زنان» در نامی که برای خود برمی‌گزیند مفاهیمی چون رمزآلود بودن، مخفیانه عمل کردن‌ها، جاسوس‌بازی و خفیه‌نگاری سیستم حکومتی و زنان به‌مثابه افرادی در ذات خطرناک را پی می‌جوید.
در هجوم ساخته‌های اغلب عشقی و کلیشه‌ای یا رئالیتی‌شوهای مکرر این روزهای نمایش خانگی، سریال «شبکه مخفی زنان» می‌تواند با رویکرد متفاوت خود با وجود همه ضعف‌ها و گاهی حتی بیراهه‌های مخفی در زیر پوست خود، محتوایی جذاب و تاریخ‌آموز برای مخاطبان باشد، اگرچه شاید همچون سایر محصولات طنز در این پلتفرم چندان فرحبخش نباشد و خنده چندانی از مخاطب نگیرد. اما مگر نه این است که طنز در ذات خود باید بیش از هرچیز معترض و منتقد باشد.
به نظر می‌رسد در لایه‌های این سریال، مدرنیته رضاخانی در نگاه بیننده به چالش کشیده می‌شود و شخصیت مقوایی و ماکت‌گو‌نه او و متجددان عصرش که امروز در نگاه نسل‌های جدید تاریخ‌نخوانده بدون تفکر نقادانه تطهیر و تعمید شده است، بازتولید می‌شود تا حقایق در زبانی کنایه‌آلود و از پس اثر هنری نمایش داده شوند.
این سریال را در نماوا تماشا کنید
پایان
برای مطالعه نقد و بررسی فیلم‌های کمدی اینجا کلیک کنید.