هرکی نخوردا گره زِد، دیگِری خوردا چَپه زِد
در زیر یکی از ضرب‌المثل‌های اصفهانی را نقد و بررسی کردیم. ضرب‌المثل هرکی نخوردا گره زِد، دیگِری خوردا چَپه زِد.
نویسنده: رسول شاکرین
ضرب‌المثل:
«هرکی نخوردا گره زِد، دیگِری خوردا چَپه زِد»
هرکی: هرکسی.
نخوردا: نخورد + و، نخورد و
گره زدن: انبار کردن، جمع کردن
خوردا: فعل مثبت همان نخوردا
چپه زدن: چپولی زدن، کف زدن، دست زدن، واکنشی که یک انسان پس از ریختن یک کرم عظیم برای ابراز سرور و شادمانی‌اش از خودش نشان می‌دهد.
این ضرب المثل برای انسان‌هایی به کار می‌رود که ذره ذره برای خودشان مال و منال جمع می‌کنند، اما برای راحتی خودشان حاضر نیستند که ذره‌ای از آن را خرج کنند.
به عبارتی یک حیوان چهارپا طوری کله‌شان را گاز گرفته که فقط به جمع کردن مال فکر می‌کنند و احساس می‌کنند خدا پول را داده تا این‌ها جمع کنند، ناگهان در این میان، یک نفر که خرج کردنش دارد پدر همه را درمی‌آورد به آن‌ها رسیده، مال و منالشان را خرج کرده و در حالی که در اقصی النقاط بدنش عروسی برپاست، شادی می‌کند.
مثلا در رابطه پادشاه سعودی، هر چه که در بعضی از جاها که لازم است نمیخورد و گره می‌زند، اما شبکه سعودی اینترنشنال، اروپایی‌ها و آمریکا که به او به چشم گاو مش حسن می‌نگرند، می‌خورند، چپه می‌زنند و برای هضمش نیز از عرق نعنا استفاده می‌کنند.
محله:
«چاه حاج میرزا»
یکی از محله‌های قدیمی اصفهان است که هم از خیابان حافظ، چهارراه کرمانی راه دارد و هم از سمت بازار قلندرها در میان نقش‌جهان. قبلا آن را به خود حاج میرزا و حالا به قهوه‌خانه‌اش می‌شناسند که خیلی هم با صفاست.
قبلا عقیده داشتند که موجودی به نام خردجال روزی از این چاه بیرون می‌آید، ولی خوشبختانه تا الان همه چیز از این چاه بیرون آمده الا موجودی که هم خر باشد هم دجال.
خاقانی شروانی هم توی شعری که در ستایش اصفهان گفته، وصف این چاه را کرده:« چاه صفاهان مدان نشیمن دجال/ مهبط مهدی شمر فنای صفاهان» که خلاصه کلامش این می‌شود که فکر نکن اصفهان همینطور الکی است که چاهش دجال تحویل جامعه بدهد، اینجا اینقدر خوب است که ممکن است اصلا محل فرود منجی باشد دادا جون!
پایان
برای مطالعه سایر ضرب‌المثل‌های اصفهانی اینجا کلیک کنید.