طنز همان کمدی است؟
نویسنده: مهدی صالحی
این حقیقت دارد که زندگی مدرن زنجیره‌ای گسترده از نگرانی‌ها و تشویش‌ها را با خود به همراه آورده است.
مردم خواهان آرامشی بی‌دغدغه در بحبوحه نگرانی‌ها و فشارهای دیوانه کننده کار روزانه هستند برای همین است که موهبت خنده امروز ارزشی دو چندان دارد.
انسان ذاتاً موجودی خنده آور است و تا پای انسان در میان نباشد، امکان خنده وجود ندارد.
در واقع این رفتار و حرکات انسان است که خنده را به وجود می‌آورد.
یک حیوان نیز زمانی باعث خنده می‌شود که حرکات و رفتارهایی همچون انسان از خود نشان دهد و یا حرکاتی کند که از او عجیب باشد و در ذات او نباشد.
طنز و کمدی از جمله هنرهایی هستند که برای خندیدن بشر شکل گرفته‌اند.
جامعه‌ای که در آن مزاح و خنده وجود نداشته باشد بیمار خواهد شد و مردمان آن به انواع بیماری‌های روحی و افسردگی مبتلا می‌شوند، از همین رو وجود طنز و کمدی نیاز هر جامعه ای است.
طنز را می‌توان اینگونه تعریف کرد: طنز گونه ادبی است که هدفش بیان معضلات جامعه با زبانی شیرین و اغراق‌آمیز که در پی آن خنده‌ای همراه با تفکر به جهت رفع این مشکل به وجود می‌آید.
در تعریف کمدی آمده است: کمدی هنر نمایشی است اعم از فیلم، سریال و تئاتر که نوشته طنز را به نمایش می‌گذارد.
هدف کمدی هم همانند طنز بیان مشکلات جامعه و اندیشیدن برای رفع این معضل است.
کمدی و طنز دارای اشتراکات و افتراقاتی هستند که به بیان برخی از آنها می‌پردازیم.
هر دوی آنها برای اصلاح به وجود می‌آیند و تنها هدفشان خنداندن نیست.
البته هستند فیلم‌ها و مطالبی که تنها هدفشان ایجاد لبخند است ولی میزان آنها به نسبت انواع دیگر کمدی و طنز که هدفی بالاتر را دنبال می‌کنند کمتر است.
در هر دو گونه، بیان مطلب به صورت ایجاز و مختصر و با ساده‌ترین شکل ممکن با کلماتی معمولی است تا مخاطب بتواند با کمترین صرف وقت به هدفی که نویسنده دارد برسد.
اما از تفاوت‌های این دو می‌توان به این نکته اشاره کرد که طنز یک وسیله است نه هدف.
گاهی فرد طنزپرداز قهرمان یک اثر را به سخره می‌گیرد اما مقصود او آن قهرمان نیست بلکه مقصود کسانی است که بیرون از آن هستند.
اما در کمدی این گونه حالاتی وجود ندارد بلکه سه عامل هدف، قهرمان و ضد قهرمان مشخص شده است و هر چیز کوچکی ممکن است سبب ایجاد خنده شود.
از دیگر تفاوت‌های طنز و کمدی می‌توان به تقسیم‌بندی آنها اشاره کرد، طنز شامل سه دسته کلی هجو، هزل و فکاهه است ولی کمدی را می‌توان در ژانرهای گوناگون تقسیم بندی کرد.
مهمترین آنها عبارتند از، کمدی کلامی یا لفظی، کمدی اسلپ استیک یا بزن و بکوب، کمدی دیوانه‌وار یا شلوغ شلوغ، کمدی سیاه، کمدی تقلیدی و کمدی اجتماعی که هر یک دارای تعاریف و کارکردهای خاص خود هستند.
منابع
کتاب طنز نوشتاری – تامپسون
نظریات هانری برگسون فیلسوف فرانسوی (۱۹۴۱- ۱۹۸۵)
وب سایت دانشنامه پژوهه، مقاله طنز و کمدی؛ خاستگاه، ویژگی‌ها و کارکردها
پایان
برای مطالعه سایر مطالب مشابه اینجا کلیک کنید.