۱۱۰اُمين نشست «دگرخند» با موضوع طنز در دوران انقلاب و با رونمايي از کتاب «هميشه استاد» يادنامه ابوالقاسم حالت بعد از ظهر دوشنبه ۲۱اُم فروردين ماه ۱۳۹۶ در سالن زنده ياد فردي حوزه هنري برگزار شد.
به گزارش خبرنگار پايگاه خبري حوزه هنري، ۱۱۰ اُمين نشست «دگرخند» با موضوع طنز در دوران انقلاب و با رونمايي از کتاب «هميشه استاد» يادنامه ابوالقاسم حالت برگزار شد. محمدصادق رحمانيان، مدير راديو فرهنگ و شاعر کشور، با بيان اينکه جامعه نياز دارد که گاهي با طنز روغن‌کاري شود، اظهار کرد: علاقه‌منديم که طنز در حد اعلاي خود، هم خنداندن و هم انديشيدن را تقويت کند و صرفا خنده از سر بي‌عاري نباشد.
وي درباره کتاب «هميشه استاد» يادنامه ابوالقاسم حالت نيز گفت: سيد عمادالدين قرشي مولف اين اثر و ابوالقاسم حالت هر دو انسان‌هاي بخت‌ياري بوده‌اند. حالت فکاهه نويس نابي بوده که از يادها فراموش نشده و آقاي قرشي نيز اين بخت را داشته که غبار از آيينه آثار حالت بزدايد.
رحمانيان همچنين گفت: آثار ابوالقاسم حالت بخشي از تاريخ کشورمان است و لحن او در آثارش هميشه شوخ طبعانه بوده است و اگر اين شوخ طبعي را نداشت نمي‌توانست آثارش را به نهايت برساند. فکاهه نويسي، در واقع بريدن سر با پنبه است و حالت نيز اين هوشمندي را داشت که نقدهاي اجتماعي خود را در فضاي شوخ طبعي و فکاهه ارائه دهد.
مدير راديو فرهنگ تصريح کرد: امروز نبايد از طنز و فکاهه غفلت کنيم. طنز براي جامعه امري استراتژيک است و اگر نباشد، اميدبخشي‌ها از بين خواهد رفت.
ابوالقاسم صادقي، نويسنده و طنزنويس و برنامه ساز راديو، با تاکيد بر اينکه در ادبيات کهن کشورمان نيز از ابتدا طنز وجود داشته است، عنوان کرد: نمي‌توان گفت که شاعران طنزپرداز کشورمان تنها عبيد زاکاني و ايرج ميرزا و … بوده‌اند. شاعران ديگر نيز هميشه آثار طنز داشته‌اند. اما به دليل آنکه آثار جدي آن‌ها بيش از طنز بوده، اين دسته از شاعران را با عنوان طنز نمي‌شناسيم. به طور مثال، در شاهنامه فردوسي هم مي‌توان طنز را ديد. اما بايد به عمق و مضمون آثارش توجه داشته باشيم تا به اين طنز برسيم.
وي خاطرنشان کرد: طنز در تاريخ ايران هميشه افت و خيز داشته است. در عصر مشروطه، طنز اوج مي‌گيرد، اما با روي کار آمدن حکومت رضا شاه، مجددا تضعيف مي‌شود و پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز اين فراز و نشيب‌هايي داشته‌است.
صادقي در ادامه کتاب «آن روزها» را به مخاطبان و علاقه‌مندان طنز مطبوعاتي معرفي کرد و گفت: اين کتاب تاليف و تدوين «داوود محمدي‌فر» است و نشريات طنز دوران انقلاب در اين اثر معرفي شده و طرح جلد اين نشريات به نمايش گذاشته شده است.
عباس احمدي، شاعر و پژوهشگر عرصه طنز، نيز در سخناني با بيان اينکه طنز نوعي از ژانر ادبيات اجتماعي است، اظهار کرد: شروع طنز اجتماعي را مي‌توان از ادبيات دوران مشروطه پيدا کرد. با ظهور دولت پهلوي، ديکتاتوري بر کشور ظاهر مي‌شود و طنز آسيب مي‌بيند. به دليل خفقان آن دوران نيز، بسياري از شاعران طنزپرداز، به اشعار اجتماعي روي آوردند.
وي ادامه داد: بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، در حدود ۳ سال نخست، بيش از ۶۰ عنوان نشريه طنز و فکاهه منتشر مي‌شود. در سال‌هاي اول، بيشتر موضوعات سهم خواهي جريانات سياسي بود و آثار هجو هم در اين سال ها زياد شد. در واقع مي‌توان چند سال نخست پس از پيروزي انقلاب اسلامي را عصر طنز سياسي دانست و در اين سال‌ها، حتي برخي از شاعران جدي ما هم طنزهاي سياسي نوشته‌اند.
شاعر و پژوهشگر عرصه طنز گفت: بين ادبيات بعد از انقلاب اسلامي و طنز مشروطه تفاوت وجود دارد، طنز مشروطه مبتني بر ملي گرايي است. اما طنز بعد از انقلاب اسلامي موضوعات بيشتري را در بر مي‌گرفت.
سيد عمادالدين قرشي مولف و گردآورنده کتاب «هميشه استاد» نيز در سخناني با بيان اينکه خصلت طنزپرداز انقلابي بودن است، اظهار کرد: ابوالقاسم حالت نيز به واقع طنزپرداز انقلابي بود. ابوالقاسم حالت دائما بين طنزپردازان و شاعران در کشاکش بود و شايد اگر حسين توفيق در کنار او نبود، حالت به سمت شعر طنز گرايش پيدا نمي‌کرد. حالت از ۱۷ سالگي وارد نشريه توفيق مي‌شود و جايگاه بسيار خوبي پيدا مي کند.
وي با اشاره به توانايي‌هاي ابوالقاسم حالت در طنزنويسي، عنوان کرد: حالت براي هر قالب شعري ، امضاي مشخص دارد و اين دقت به قدري وجود دارد که مي‌بينيم امضاي مخصوص خود را در آثارش دارد.
وي بسيار اهل مطالعه بود و با زبان‌هاي مختلف نيز آشنايي داشت. از دوران پهلوي اول به بعد، بيشتر شاعران طنزپرداز، چند زبان مي‌دانستند و اين جريان تا دهه ۸۰ نيز ادامه داشته است. همچنين حالت تنها طنزپردازي است که به تمام قاره‌ها به‌جز قطب شمال و جنوب را سفر کرده است.
قرشي گفت: در گذشته صدا و سيما در انحصار دولت بود و فقط قالب مکتوب در اختيار مردم بود و نويسنده بايد خيلي نخبه مي‌بود که اثرش راه پيدا کند؛ اما امروز اين شرايط وجود ندارد و مي‌تواند جمله‌اي را توييت کنند و آن فرد براحتي مي‌تواند فراموش شود، اما اشعار شخصيت‌هايي مانند حالت هنوز هم خواننده را به وجد مي‌آورد.
گفتني است در صدودهمين نشست دگرخند از کتاب «هميشه استاد» رونمايي شد. کتاب «هميشه استاد» يادنامه ابوالقاسم حالت است که به اهتمام سيد عمادالدين قرشي توسط انتشارات سوره مهر و دفتر طنز حوزه هنري به تازگي منتشر شده است.
در اين برنامه، کتاب با امضاي نويسنده به حاضرين هديه شد.