صد و چهل و دومين نشست دگرخند روز شنبه ۲۸ دي ماه ۱۳۹۸ با موضوع داستان طنز و با حضور علي زراندوز و امين تويسرکاني و اجراي مهدي فرج‌اللهي در سالن اميرحسين فردي حوزه هنري تهران برگزار شد.
در ابتدا، علي زراندوز درباره داستان طنز گفت: توقع مخاطب از داستان طنز آن است که لبخند را بر لب‌هاي او بنشاند. امّا بعضي از کتاب‌ها به فکاهه نزديک هستند و يک سري ديگر، مانند نويسندگان روسي به سراغ رذايل اخلاقي مثل دروغ، حرص، حسادت و … مي‌روند که مهمترين آنها چخوف است. همچنين، طنز مي‌تواند در ساختار نيز اتفاق بيافتد.
علي زراندوز درباره کتاب‌هايي که در کارش موثر بوده است گفت: کيومرث صابري «دُن کيشوت» سروانتس و حاجي بابا اصفهاني نوشته جيمز موريه و ترجمه ميرزا حبيب اصفهانيرا به من معرفي کردند. دايي جان ناپلئون ايرج پزشکزاد هم از کتاب‌هايي است که با گذشت زمان کهنه نمي‌شود. او، در اين کتاب، تبارشناسي عجيب ايراني‌ها را مورد بررسي قرار داده و رواج دادن تکه کلام معروف کار،کار انگليسي‌ها است از قلم او سرچشمه مي‌گيرد.
سپس، امين تويسرکاني گفت: استقبال جوانان از طنز در حال افزايش است و اين نشانه خوبي است.
يادداشت‌هاي يک ديوانه اثر گوگول اثري تاثيرگذار در کار من بود. زيرا، او به خاطر آگاهي از ظرافت‌هاي طنز به انتقاد هنرمندانه از جامعه بسته تزاري پرداخته‌است. گوگول، در داستان دماغ، نيز، طنز موقعيت را با استفاده از يک موضوع انتزاعي بيان مي‌کند.
سپس، مهدي فرج‌اللهي در مورد داستان طنز بر رعايت مباني داستان تاکيد کرد و گفت: اينکه ما به بهانه طنز نويسي اصول و مباني هر قالب‌ها و انواع ادبي را زير پا بگذاريم؛ درست نيست. در هر شکل و قالب و نوعي ابتدا طنز نويس بايد اصول آن‌را رعايت کرده باشد و آن‌را به طنز گره زده باشد تا بتوان اثر را داستان طنز يا شعر طنز و … خواند.
در بخش بعدي، علي زراندوز بخشي از کتاب احمق‌هاي چِلم را براي حاضران خواندند و تاکيد کردند که شوخ طبعي بايد در کل داستان پخش شود تا براي مخاطب جذاب باشد و در اين مورد، مطالعه داستان‌هاي مهرداد صدقي «آب‌نبات هل‌دار، آب‌نبات دارچيني و آب‌نبات پسته‌اي» را به مخاطبان پيشنهاد دادند.
زراندوز در پايان صحبت‌هايش گفت: طنزنويسي کار دشواري است زيرا با هر موضوعي نمي‌توان شوخي کرد. بخش قابل توجهي از اشعار حافظ طنزآميز است. بهاءالدين خرمشاهي و ابوالفضل زرويي نصرآباد نگاه عميقي به طنز حافظ داشتند که برخي مقالات آن در سال‌نامه گل آقا آمده است. آثار سعدي نيز از اين ديدگاه قابل توجه و تامل است.
نويسنده، علاوه بر استعداد ذاتي بايد مطالعات فراواني داشته باشد تا بتواند کار قابل قبولي ارائه دهد. در داستان کباب غاز؛ محمد علي جمالزاده با انتخاب يک موضوع ساده و پرورش درست و هنرمندانه آن، داستان جذابي را به مخاطب عرضه کرده‌است.
سپس، امين تويسرکاني بخشي از کتاب خود را با عنوان از پشت ميزعدليه؛ خواند و در مورد آن گفت: ابتدا، در کار مطبوعات بودم امّا پس از ورود به حوزه قضاوت متوجه شدم که ايده‌هاي زيادي براي نوشتن وجود دارد که برخي از آنها را در قالب اين اثر منتشر کردم و از آن همکارانم هم استقبال شد.
عده‌اي معتقدند خيال‌بافي عنصر مهمي هست امّا، به نظر من، زندگي ما پر از داستان است که ما مي‌توانيم آنها را بنويسم. به عنوان مثال ديويد سداريس معروفترين نويسنده آمريکا داستان‌هاي شخصيش را به مخاطب عرضه مي‌کند و از آن استقبال فراواني مي‌شود.
تويسرکاني در پايان صحبت‌هايش بر تاثير فراوان هنر و ادبيات و ظرفيت بالاي طنز تاکيد کرد.
در بخش پاياني، کتاب‌هاي اتحاديه ابلهان، تارک دنيا مورد نياز است، شوآيک سرباز پاک‌دل، موسيقي عطر گل سرخ، بازمانده روز، کمدي‌هاي کيهاني، عطر سنبل عطر کاج توسط علي زراندوز و کتاب‌هاي کتابفروشي خيابان ادوارد براون و چرتوپيا توسط امين تويسرکاني به حاضران معرفي شدند.
ياسمن حسيني، دفتر طنز حوزه هنري