گفت‌وگو با «رحيم بهبودي‌فر» فيلمنامه نويس و کارگردان: به فيلمسازان جوان اعتماد شود
حوزه هنري، صدا و سيما و وزارت ارشاد در توليد فيلم و آغاز پروژه‌هاي تصويري هميشه حرف از بي‌پولي مي‌زنند و گاهي چاره‌اي جز اين کار نداريم
مهم‌ترين مشکل، حمايت از فيلمسازاني است که تازه وارد سينما شده‌اند. متاسفانه کمتر به فيلمسازاني که به اين حوزه ورود مي‌کنند، اعتماد مي‌شود
تهران‌امروز
«رحيم بهبودي‌فر» از جمله نويسندگان و کارگرداناني است که در کارنامه کاري‌اش تجربه کارگرداني تله فيلم و فيلم‌هايي چون «گنجشک و قناري»، «خانه اسرارآميز» و «آدم آهني» را دارد. آخرين فيلم او «آدم آهني» توانست مقام بهترين فيلم از نگاه مخاطب را در بيست و ششمين جشنواره بين‌المللي فيلم کودک و نوجوان در سال گذشته به دست آورد. بهبودي‌فر فارغ‌التحصيل مدرسه هنر و ادبيات صدا و سيما بوده و فعاليت هنري خود را از سال ۱۳۷۳ و با تئاتر کودک و نوجوان آغاز کرده است. فعاليت در عرصه تلويزيون را در سال ۷۵ و به واسطه بازي در مجموعه تلويزيوني «مداد سبز» آغاز کرد و پس از بازي در مجموعه «فروغ بي‌پايان»، در سه مجموعه ترکيبي، «جُنگ آفتاب»، «برپا برپا» و «آب و آيينه» در کنار بازيگري، به عنوان نويسنده نيز به فعاليت پرداخته، بهبودي‌فر از جمله کارگرداناني است که با فيلم «آدم آهني» اولين کارش را در سينما آغاز کرد و معتقد است براي بازگشت به سينما بايد حمايت‌هاي لازم از فيلم اولي‌ها وجود داشته باشد.
به نظر مي‌رسد بعد از ساخت «آدم آهني» که اولين فيلم بلند سينمايي شما به حساب مي‌آيد، ديگر فيلم بلند نساخته‌ايد؟
حقيقتش در اين مدت شرايطي براي ساختن فيلم بلند پيش نيامد، بعد از اينکه فيلم «آدم آهني» در جشنواره بين‌المللي فيلم کودک و نوجوان سال گذشته، بهترين فيلم از نگاه مخاطب شد. نتوانستم فيلمي بسازم. اين فيلم با محوريت گسست روابط خانوادگي و با نگاه به مشکلات امروز نوجوانان، به بحران ارتباط والدين و فرزندان پرداخته و با تمرکز روي تاثير بازي‌هاي رايانه‌اي بر روح و روان کودکان، به بيان دغدغه‌هايي مي‌پردازد که در سينماي اين سال‌ها کمتر مجال طرح يافته‌اند. به قول يکي از دوستان اگر يک فيلمساز مي‌خواهد منزوي شود بهتر است در يک جشنواره جايزه بگيرد.
چرا؟ يعني خواستيد فيلمي نسازيد که اين موفقيت فراموش نشود؟
مي‌خندد، خير بيشترين دليلي که بين ساخت فيلم اول تا دومم فاصله انداخت، تغييراتي بود که سازمان سينمايي پيش آمد. هنگامي که تصميم گرفتم براي ساخت فيلم اقدام کنم، تغيير و تحولات در سازمان سينمايي آغاز شد و اين با ارائه فيلمنامه‌ام به سازمان مصادف و همين امر باعث شد، کارهايم به تعويق بيفتد.
شما چه فيلمنامه‌اي را براي دريافت مجوز ارائه داديد؟
بعد از فيلم «آدم آهني» بلافاصله فيلمنامه‌اي به نام «زير پوستي» نوشتم که آن را براي دريافت مجوز به بنياد فارابي ارائه دادم اما فيلمنامه به دليل آن که گفتند، فيلم در حوزه کودک و نوجوان نيست،نتوانست مجوز دريافت کند. فکر مي‌کنم با توجه به اينکه «آدم آهني» توانست مورد استقبال قرار گيرد اين فيلم نيز در حوزه کودک و نوجوان خوش مي‌درخشد و حتي فکر مي‌کردم فيلمنامه «زيرپوستي» بهتر از «آدم آهني» است.
به نظر خودتان، دليل اينکه «زيرپوستي» پذيرفته نشد، چه بود؟
در اين زمينه جواب درستي به من ندادند، متاسفانه گروهي که در تصويب فيلمنامه بخش کودک و نوجوان هستند،خود به راحتي فيلمنامه را رد مي‌کنند اما خودشان فيلمنامه خودشان را تصويب و فيلم مي‌سازند و فيلمشان را در جشنواره فيلم کودک و نوجوان شرکت مي‌دهند. اين افراد مي‌گويند فيلمنامه «زيرپوستي» در ژانر کودک و نوجوان نمي‌گنجد اما خودشان در گفت‌وگوهاي ديگر مي‌گويند اصلا ژانر کودک و نوجوان در سينماي ايران وجود ندارد. به نظرم اين يک نوع تناقض در گفتار و عملکرد است. ما در سينماي خود ژانر مخصوص کودک نداريم بلکه اين نوع فيلم‌ها در بستر خانواده و زندگي خانوادگي اتفاق مي‌افتد و من نيز هميشه فيلمنامه‌هايم بر بحث روابط خانوادگي استوار است.
در حال حاضر فيلمنامه «زيرپوستي» را به نهادها و سازمان‌هاي ديگر ارائه داده‌ايد؟
تهيه‌کننده، فيلمنامه را براي صدور مجوز ساخت به وزارت ارشاد ارائه کرده است. اما با صحبت‌هايي که صورت گرفت شايد از ساخت فيلم سينمايي منصرف شده و «زيرپوستي» را براي تلويزيون بسازم.
پس از ساخت دومين فيلم بلند خود منصرف شده‌ايد؟
نه، منصرف نشدم ابتدا هدفم اين است که فيلم را به صورت سينمايي بسازم اما گفتند که اين براي تلويزيون هم مناسب است و براي شبکه پنج ساخته شود. هنوز تصميم قطعي نگرفتم.
شما در حال حاضر کارگاه فيلمنامه‌نويسي حوزه هنري را مديريت مي‌کنيد، در اين مدت فعاليت ديگري نيز داشتيد؟
بله، در اين مدت يک فيلم کوتاه با نام «خوابگاه» ساختم که در آن نيز مفهوم خانواده پررنگ است.
با توجه به اينکه در حوزه هنري کار مي‌کنيد، شما فيلمنامه «زيرپوستي» را به حوزه نيز ارائه کرده‌ايد؟
بله اين کار را کرده‌ام اما ظاهرا در حوزه هنري نيز بودجه‌اي وجود ندارد و مديران حوزه براي آنکه بتوانند از عهده تعهدات خود بر بيايند فعلا پروژه‌ها را متوقف کرده‌اند.
شما علاوه بر فيلمنامه‌نويسي و کارگرداني، کارهايي از جمله تدوين نيز انجام مي‌دهيد؟
بله، علاقه زيادي به مسائل فني فيلم دارم. به‌طور مثال در توليد فيلم «گنجشک و قناري» علاوه بر کارگرداني، تدوين کار را انجام دادم.
اما يک نکته وجود دارد‌که حضور تدوينگر به صورت جدا در مسائل فني فيلم مي‌تواند، تاثيرگذارتر باشد؟
درست است. حضور عوامل مختلف بر روند توليد يک فيلم مي‌تواند موفقيت بيشتري به دست آورد. اما وقتي تهيه‌کننده براي هزينه کمتر مي‌خواهد از نيروي کمتري استفاده کند، چاره‌اي وجود ندارد.
يعني شما با توجه به معذوريت‌ها، کارهاي فني فيلم را انجام مي‌دهيد؟
تنها اين دليل نيست، واقعا دغدغه و علاقه‌ام به مسائل فني زياد است و بحث هزينه بخشي از آن است. حوزه هنري، صدا و سيما و وزارت ارشاد در توليد فيلم و آغاز پروژه‌هاي تصويري هميشه حرف از بي‌پولي مي‌زنند و گاهي چاره‌اي جز اين کار نداريم.
در حال حاضر بيشتر کارگرداناني که فيلم اول خود را در سينما مي‌سازند، براي ساخت فيلم‌هاي بعدي دچار مشکل هستند، شما نيز به نظر مي‌رسد اين مشکلات موجود را داشتيد؟
مهم‌ترين مشکل، حمايت از فيلمسازاني است که تازه وارد سينما شده‌اند. متاسفانه کمتر به فيلمسازاني که به اين حوزه ورود مي‌کنند، اعتماد مي‌شود. معتقدم کسي که وارد ساخت فيلم‌هاي سينمايي مي‌شود، تجربه لازم را به دست آورده است و کار و توانايي‌اش نيز اثبات شده. اين افراد به حمايت نياز دارند.
با توجه به کارهايي که تاکنون داشتيد، اگر بخواهيد باز هم فيلم بسازيد، به سراغ طنز مي‌رويد؟
بله، حتما. سينماي ما به فضاهاي دلچسب و متنوع نياز دارد و به نظرم رسالت طنز چيزي جز آنچه که در حال حاضر وجود دارد،است. هيچ‌گاه دوست ندارم در طنز و کمدي که مي‌سازم از ايهام استفاده کنم و به نظرم کمدي سالم به معناي واقعي مي‌تواند مخاطب را به فکر فرو ببرد و تلنگري براي مخاطب باشد.