قمپز لبريز از استعداد
* محفل طنز قمپز چهلمين برنامه را هم پشت سر گذاشت. از اين چهل برنامه بگوييد و از اتفاقات و تاثير آن بر طنز استان.
قمپز از سال ۹۳ آغاز شد و به صورت ماهيانه در چهارشنبه‌هاي آخر هر ماه به جز ماه‌هاي محرم و صفر برگزار مي‌شود و از اين نظر تا حدي شبيه به در حلقه رندان تهران است. اوايل تعداد کمي شاعر و نويسنده طنز داشتيم اما امروزه خوشبختانه در هر جلسه بيش از بيست نفر متقاضي خواندن اثرشان هستند و استقبال مخاطبان هم خيلي بيشتر شده و ديگر سالن حوزه هنري قم جوابگوي جمعيت نيست.
* چه عواملي در رشد طنز در استان قم نقش داشته‌اند؟
خوب البته در قم ما تعداد زيادي جوانان با استعداد و شاعر و نويسنده خوب داريم و اين يعني ماد? اوليه و به قول آشپزها مواد لازم! به ميزان کافي وجود دارد ولي در پنج شش سال اخير سعي شد که اين استعدادها را به سمت طنزنويسي و طنزسرايي هم سوق دهيم. حوزه هنري استان قم در اين عرصه مصدر خدمات شايسته‌اي شد و برگزاري کارگاه‌هاي طنزنويسي، جشنواره سوهان روح و چهل و يک محفل ماهانه قمپز به اين امر کمک فراوان کرد. در حقيقت يک حرکت مستمر و آگاهانه در اين مسير وجود داشت. محفل قمپز توانسته محملي باشد براي ارائ? اين استعدادها و قلم‌هاي توانا.
* از ويژگي‌هاي آثار طنزنويسان قمپز بگوييد.
رويکرد به مسائل اجتماعي و سياسي در عين زبان سالم و محکم و حفظ مرزهاي عفت و انصاف از ويژگي‌هاي کار دوستان قمي است. در حقيقت يک حرکت مستمر و آگاهانه در اين مسير وجود داشته که باعث شده امروزه بچه‌هاي قم علاوه بر قمپز، در محافل تهران مثل نطنز و در حلقه رندان و نيز جشنواره‌هاي کشوري هم حضور فعال و بايسته داشته باشند و در مطبوعات نيز قلم بزنند.
* در محافل طنزي که شهرهاي مختلف برگزار مي‌کنند، اشعاري با لهجه‌ها و گويش‌هاي مختلف محلي خوانده مي‌شود. در قمپز چقدر شعر با لهجه محلي خوانده مي‌شود و چقدر جا دارد اشعار محلي بيشتر شوند؟ در کل حيفِ اين لهجه نيست؟
خوشبختانه در قمپز هم در هر جلسه چند کار به نظم و نثر با گويش قمي خوانده مي‌شود. اين لهجه از ظرفيت بالايي برخوردار است که در کار بعضي هنرپيشگان مانند سيدجواد رضويان و فتحعلي اويسي هم به خوبي ديده شد. ناشناخته بودن اين لهجه هم به جذابيت آن مي‌افزايد. البته اصطلاحات نسبتا ممنوعه‌اي هم دارد که طبعا براي مردم جذاب است. يکي از اهداف قمپز حفظ اين گويش‌هاست.
* از جشنواره سوهان روح چه خبر؟ آخرين دوره‌اي که برگزار کرديد چطور بود؟ دور? بعدي کي برگزار مي‌شود؟
سومين دوره آن در سال ۹۶ برگزار شد که خوشبختانه پربار بود و استقبال خوبي صورت گرفت. اگر حامي مالي داشته باشيم، هر دوسال يکبار قادر به برگزاري آن هستيم. متاسفانه کمبودهاي مالي در شهرستان‌ها از بلاياي عظيم است.
* به جز محفل طنز قمپز و جشنواره سوهان روح، چه فعاليت‌هاي ديگري در زمينه طنز در قم انجام مي‌شود؟
در زمينه طنز مکتوب به جز موارد فوق، هر ساله کارگاه‌هاي طنزنويسي در حوزه هنري انجام مي‌شود. کارگاه طنزنويسي از سال ۱۳۹۱ به پيشنهاد حوزه هنري برپا شده است و ثمرات اين کارگاه‌ها امروزه در کار هنرجويان قبلي کاملا مشهود است و بعضي از ايشان در برنامه‌هايي مثل قمپز و جشنواره‌هاي مختلف حضور فعال دارند. در حقيقت هدف اصلي همين پرورش استعدادهاي طنزنويسي و هدايت آن‌ها در مسير صحيح است. البته رويکرد اصلي ما دستيابي به طنز سالم و دغدغه‌مند و آشنايي هنرجويان با مباني و شگردها و تکنيک‌هاي طنزنويسي است. خوشبختانه در کارگاه جديد، خانم‌ها حضور بيشتري دارند که نويدبخش ظهور نسل جديدي است. البته يکي دو نهاد ديگر هم فعاليت‌هايي انجام مي‌دهند که خيلي مستمر و متمرکز نيست. راستي تا به حال دو مجموعه شعر طنز از شاعران قمي به چاپ رسانده‌ايم.
* صدا و سيماي استان قم چه فعاليت‌هايي در زمينه طنز، خصوصا طنز مکتوب دارد؟
متاسفانه در زمينه طنز مکتوب کار خاصي انجام نمي‌دهد. البته بعضا خلاصه محافل قمپز را پوشش مي‌دهند. در زمنيه طنز تصويري و کمدي کارهاي پراکنده‌اي به صورت آيتم‌هاي نمايشي توليد و پخش مي‌شود. البته اخيرا شبکه راديويي معارف برنامه‌اي با محور نقد و بررسي آثار بزرگان طنز توليد و پخش کرده است.
* احتمالا اکثر مردم فکر مي‌کنند که انجام فعاليت‌هاي طنز در قم کار سختي باشد و خط قرمزها خيلي اذيت کنند. شما که داخل گود هستيد چه نظري داريد؟
بله البته حساسيت زياد است. مسائل ديني و ملي و قوميتي مي‌تواند خطوط قرمز باشند که البته بستگي به نحوه برخورد و هنر طنزپرداز در مواجهه با آن‌ها دارد. به قول مرحوم منوچهر احترامي طنزنويس بايد روي خط قرمز حرکت کند ولي به نحوي که رنگي نشود. در قمپز خوشبختانه فضا تا الان باز و مساعد بوده و به ندرت با مشکلي روبرو بوده‌ايم.
* از خودتان و کارهاي جديدتان بگوييد.
کتابي با عنوان تذکره‌الشعرا با انتشارات مدرسه کار کرده‌ام که در مرحله انتشار است. با رويکرد طنز نوجوان و جوان. قصد دارم کتابي کارگاهي در حوزه شعر طنز تدوين کنم انشاالله.
* دم شما گرم. اگر صحبت ديگري داريد بفرماييد.
ممنون از شما که به محافل ادبي شهرستان ها توجه داريد.
روح الله احمدي – دفتر طنز حوزه هنري