تاثيرگذاري مکتب طنز توفيق
رويا صدر با اشاره به تاثيرگذاري مکتب طنز توفيق گفت: اگر مي‌خواهيم درباره مجله «توفيق» صحبت کنيم بايد به مکتب توفيق بپردازيم. مهم‌ترين موفقيت «توفيق» تربيت طنزنويسان کشور در حوزه کاريکاتور و طنز مکتوب است. تمام چهره‌هاي معروف طنز از دوره دوم توفيق، يعني ???? به بعد تربيت شده يا متاثر از اين مکتب هستند. از کساني مثل اردشير محصص يا کامبيز درم بخش که فکر و شيوه متفاوتي با توفيق داشتند گرفته تا کساني مثل پاک‌شير و ارباني.
«توفيق» در دهه ?? بي‌رقيب بود و خيلي‌ها با آن همکاري مي‌کردند و به نوعي انعکاس قلم‌ها و تفکرات متفاوت بود و از اين رو ديدگاه‌ها و سليقه‌هاي مختلف را راضي مي‌کرد. «توفيق» از فضاي دهه ?? استفاده مي‌کرد و بيشتر تم مسائل اجتماعي را موضوع قرار مي‌داد. يعني بخش عمده‌اي از مجله توفيق بار اجتماعي داشت؛ البته بار جنسي هم داشت و نمادهايي به کار مي‌برد که بعد از آن مي‌توانست بخشي از جامعه را نقد کند. اين‌ها مسائلي بود که خيلي حساسيت ايجاد نمي‌کرد.
صدر در توضيح سوژه‌هاي مجله «توفيق» گفت: مجله «توفيق» جدا از مسائل اجتماعي، از يک سري سوژه‌هايي در سياست، چه در عرصه کاريکاتور و چه در طنز نوشتاري استفاده مي‌کرد که اگر الان آنها را بنويسيم حساسيت برانگيز است.
فکر مي‌کنم شيوه‌هاي طنزي که در «توفيق» به‌کار مي‌رفت، مثل صنايع ادبي، باعث مي‌شد که زهر کار گرفته شود و حساسيت کمتري ايجاد کند. با اين حال فکر مي‌کنم زماني که اين مجله به سمت بسته شدن رفت و به دستور شاه فضا بسته‌تر شد، کم‌کم مجله «توفيق» هم از حاشيه امني که داشت، فاصله گرفت.
رويا صدر با مقايسه دو مجله «توفيق» و «گل آقا» گفت: «گل‌آقا» يک تعريف جديد از طنز ارائه داد؛ اما نوع ارتباط «گل آقا» با حکومت و مردم متفاوت از نوع برخورد «توفيق» بود. بنابراين «گل آقا» بازتعريفي از طنز سياسي ارائه داد.
رويا صدر با اشاره به داستان «حزب خران» گفت: آخرين دوره فعاليت «توفيق»، دوره حزب بازي بود. حزب خران نيز يک هجويه‌اي به اين اتفاقات بود. يکي از ويژگي‌هاي توفيق اين بود که اسامي را عوض مي‌کرد. براي مثال حزب مردم را حزب کژدم اسم گذاشته بود و حزب ايران‌نوين را حزب اينا رو ببين مي‌خواند؛ در کنار اين دو حزب که هردو وابسته به حکومت بودند، حسن توفيق آمد و حزب خران را براي هجو اين مسخره بازي راه انداخت. افراد براي عضويت در اين حزب بايد سند خريت خودشان را تحويل مي‌دادند تا براي‌شان کارت صادر شود. حتي مي‌خواستند به مناسبت سالگرد تاسيس حزب خران راهپيمايي بگذارند که ديگر مجله بسته شد و بساط همه چيز جمع شد.
وي در پايان گفت: حسن توفيق از بنيانگذاران کاريکاتور اديتوريال در ايران بود که سبک و سياق کارش صد‌درصد ايراني بود و از اين رو بايد بگويم که ما يکي از گنجينه‌هاي تکرار نشدني طنز و کاريکاتور را از دست داده‌ايم. / ايبنا