نگاهي با چشم خريداري به طنز اصفهان!
حاضر جوابي و شيرين زباني و شوخ طبعي مردم اصفهان، ريشه‌اي عميق در تاريخ و فرهنگ اين استان دارد. موضوع شوخ طبعي اصفهاني‌ها آنقدر جدي است که از چشم سياحان و سفرنامه نويسان خارجي هم دور نمانده است و کم پيش مي‌آيد سياحي درباره مردم اصفهان دو خط بنويسد و چند جمله‌اش را به موضوع لطيفه‌گويي و نکته‌سنجي اصفهاني‌ها اختصاص ندهند. حتي در اين مورد چند کتاب مجزا هم به رشته تحرير درآمده‌است. از کريم شيره‌اي ها بگير تا اسماعيل بزاز و ارحام صدرها، کساني هستند که در ياد و خاطره مردم اصفهان و ايران پس از سال‌ها مانده‌اند. حالا ممکن است بعضي‌ها ايراد وارد کنند که؛ هر مطلب خنده‌دار و هر رفتار خنده‌داري، طنز نيست. خب، راست مي‌گويند! ولي نگارنده بر اين باور است که شيرين زباني و طنز، طايفه‌هايي هستند که با هم هفت پشت غريبه هم نيستند و نسبت‌هاي فاميلي دارند.
کمي معاصرتر که نگاه کنيم در شعر طنز اصفهان به اسامي‌اي مانند سيدجعفر موسوي(متخلص به خاکشير اصفهاني) پريش و آشفته شهرضايي، خاسته خميني شهري و… بر مي‌خوريم. اسامي‌اي قابل مکث و تامل که نشان ازجايگاه ادبيات شوخ طبعانه در بين شاعران اصفهاني دارد.
اگر بخواهيم به همين روزگار نگاهي بياندازيم، ناگزير بايد از تاسيس دفتر طنز حوزه هنري اصفهان نام ببريم که تاسيس آن به همت آقاي مهدي تميزي در سال ۱۳۸۵ اتفاق افتاد. قبل از آن شاعران طنزپرداز و طنزنويسان در محافل خصوصي و يا در انجمن‌هاي ادبي و بيشتر به عنوان زنگ تفريح، طنز مي‌نوشتند. (حالا که خودماني‌تر شديم بايد بگويم اگر چه فرهنگ ذاتي شوخ طبعي در اصفهان وجود دارد ولي در اصفهان هم مثل همه ايران زمين، قدر و جايگاه طنز و طنزپرداز، چندان که بايد و شايد شناخته نشده است.)
سال ۱۳۸۵ (به صورت ثابت) اولين (حلقه طنز نصف جهان) با مديريت آقاي محمود سلطاني برگزار شد. نشان به آن نشان که چهارشنبه‌هاي اول هر ماه، اين جلسه با استقبال روز افزون ادامه يافت و تا کنون (۱۳۷) جلسه از آن برگزار شده است. در حلقه طنز نصف جهان (که از آن جلسات مفرح و شادي آفرين هم است.) طنزپردازان، تازه‌ترين آثار خود را مي‌خوانند و هنرشان را به معرض نمايش مي‌گذارند .
در کنار حلقه طنز، به مرور احساس نياز شد که نشست‌هايي تخصصي براي آموزش و نقد و بررسي آثار برگزار شود. به همين خاطر کارگاه‌هاي طنزنويسي در چهارشنبه دوم هر ماه به برنامه‌هاي دفتر طنز اضافه شد. اين کارگاه‌ها که از سال ۱۳۹۵ شروع شده‌است، اکنون با اسم (نشست طنزآوران نصف جهان) به طور منظم به کارخود ادامه مي‌دهد.
کم کم ثمره تشکيل جلسات طنز منظم براي همگان عيان شد و طنزپردازان اصفهاني در طنز مطبوعاتي و جشنواره‌ها و زمينه‌هاي مختلف طنزپردازي در سطح کشور درخشيدند و مطرح شدند که نام بردن از آن‌ها، مثل اين مي‌ماند که بخواهيم از گل‌هاي باغ گل‌هاي اصفهان نام ببريم. به هر ترتيب ممکن است اسامي تعدادي از قلم بيفتد و گل هم که نازک طبع و شکننده است… فقط جهت تنوير افکار عمومي بايد به دو کتاب طنز اشاره کرد که به کوشش مهدي تميزي چاپ شده‌است؛ نصفهان۱ و نصفهان۲ . اين دو مجموعه شامل طنزهاي بيش از ۶۰ طنزپرداز اصفهاني است.
با قوت گرفتن جريان طنز در اصفهان، کم‌کم برنامه‌هاي عمومي‌تر هم در سطح استان برگزار شد که مهمترين آن (شب طنز خنداخند ) است که به نيت فصلي برگزار شد ولي به دليل مشکلات مالي (که نُقل همه محافل است) گاهي مثلا يک برنامه براي فصل‌هاي سرد(پاييز و زمستان) برگزار شد و گاهي گذر عمر و فصل‌ها آنقدر سريع بود که چشم برهم زديم و طي يک سال، يک برنامه بيشتر اجرا نشد. در هر حال برنامه پر مخاطب شب طنز خنداخند، بيش از ۲۰ بار برگزار شده و همچنان ادامه دارد.
با توجه به نياز روزافزون جامعه به طنز و طنزپرداز و با همين فرمان که پيش مي‌رود آينده درخشاني پيش روي طنز اصفهان قرار دارد. چرا که تلاش و کوشش باتجربه‌ترها و سابقه‌دارها(از نوع مثبتش) زمينه‌هاي مساعدي براي ادامه مسير طنز فراهم آورده است.
محمد پوررشيدي- مدير دفترطنز حوزه هنري اصفهان