مجموعه يادداشتهايي با عنوان «نگاهي به شوخ طبعي در شاهنامه»
حکيم ابوالقاسم فردوسي از بزرگترين شاعران پارسيگو و سراينده شاهنامه است. شاهنامه يکي از بهترين آثار ادبيات فارسي است. به مناسبت روز بزرگداشت اين شاعر گرانقدر پيشنهاد ميکنيم مجموعه يادداشتهايي را که با عنوان «نگاهي به شوخ طبعي در شاهنامه» به قلم محمد حسن صادقي نوشتهشده است؛ در سايت دفتر طنز حوزه هنري مطالعه بفرماييد.
صادقي در پيشگفتار اين يادداشتها ميگويد:
«در اين يادداشتها، نگاهي مفصّل خواهيم داشت به انواع شوخطبعي و طنز در شاهنام? فردوسي (به تصحيح دکتر جلال خالقي مطلق) و فعلاً با آوردن ابيات واجد شرايط و تفسير و تأويل صادقان?! آنها (از آغاز دفتر يکم تا پايان دفتر ششم) آهسته و پيوسته و با صبر و حوصلهاي استثنايي! پيش ميرويم تا به حول و قو? الهي از اين مرحل? دشوار و طاقتفرسا با موفقيت و سربلندي و سلامت! عبور کنيم. در نهايت يعني پس از يادداشت پاياني دفتر ششم، انشاءالله ضمن بازنشر چند مقال? علمي-دانشگاهي درست و حسابي از اهل فن، طنز مخصوص فردوسي در شاهنامه را تحقيقاً تحليل و بررسي خواهيم کرد. شايان ذکر است شوخطبعي و طنز فردوسي در شاهنامه، غالباً از نوع طنز فلسفي و تلخند حکيمانه و طعن? هدفمند! به رفتار جهان است؛ البته بعد از ولادت باسعادت «زال» شوخطبعي و طنّازي فردوسي خيلي بيشتر گل ميکند و از آنجاي شاهنامه به بعد، ابيات خندهآور و نشاطانگيز و طنزآميز محسوستري خواهيم داشت، ولي ما لابد از اول شاهنامه شروع کردهايم و هر جا سخني به نظرمان ردّي از شوخي يا طنز داشته، حتّي از نوع کمرنگ يا نامحسوسش! آوردهايم تا به سهلانگاري و کمکاري متهّم نشويم؛ اميدواريم تشخيصمان درست و حسابي بوده باشد. صادقانه اعتراف ميکنيم در مواردي براي اينکه به هدف مطلوبمان برسيم، ناگزير بودهايم ابياتي که خودشان به تنهايي هيچ شوخي يا طنزي ندارند ولي حاوي اطّلاعات راهنما و مکمّل حياتي و مهّم مرتبط با شوخي و طنز مورد نظرمان هستند را هم بياوريم تا حقّ مطلب بخوبي ادا شود و هم? خوانندگان انشاءالله آن را دريابند؛ بنابراين پيشاپيش به علّت اين معذوريت! از شما عزيزان صبور و بزرگوار، از صميم دل و جان عذر ميخواهيم.»
نگاهي به شوخ طبعي در شاهنامه